Phạm Thanh Chương
“tưởng bây giờ là bao giờ
rõ ràng mở mắt còn ngờ chiêm bao…”
(Nguyễn Du)
Sài Gòn có một con đường nổi tiếng và được nhắc nhở với tất cả lòng thương yêu của những người sống xa Sài Gòn, cũng như những người còn ở lại thành phố này, các bạn có biết là con đường nào không? Đó là con đường “Duy Tân cây dài bóng mát” mà Phạm Duy đã viết trong ca khúc: “Trả Lại Em Yêu”, một ca khúc đầy ấn tượng và dạt dào kỷ niệm của biết bao thế hệ sinh viên từ một Sài Gòn đã xa mờ trong ký ức:
“..Trả lại em yêu, khung trời Đại học
Con đường Duy Tân cây dài bóng mát
Buổi chiều khuôn viên mây trời xanh ngát
Vết chân trên đường vẫn chưa phai nhạt …
Trả lại em yêu, khung trời mùa hạ
Ngọn đèn hiu hiu nỗi buồn cư xá
Vai giọt mưa sa hôn mềm trên má
Tóc em thơm nồng, dáng em hiền hòa…”
Mời nghe bài hát “Trả lại em yêu” – NS Phạm Duy – Ca sĩ Thái Hòa & Loan Châu:
Đường Duy Tân nằm ở trung tâm thành phố, đầu đường là hồ Con Rùa và Viện Đại học Sài Gòn, phía trước là Vương Cung Thánh Đường mà người Sài Gòn thường gọi là Nhà thờ Đức Bà. Bên hông nhà thờ là Bưu điện Trung tâm Sài Gòn.
Theo khảo sát của tạp chí Architectural Digest của Mỹ thì Bưu điện Trung tâm Sài Gòn đứng thứ 2 trong danh sách 11 bưu điện đẹp nhất thế giới. Công trình này do kiến trúc sư lừng danh người Pháp Gustave Eiffel thiết kế và xây dựng từ năm 1886 đến năm 1891. Ông cũng là người xây dựng ngôi tháp biểu tượng của nước Pháp mang tên ông tại Paris: tháp Eiffel và tượng đài Nữ Thần Tự Do tại New York, Hoa Kỳ .
Bưu điện Trung tâm Sài Gòn là một dãy nhà màu vàng như màu nắng úa, đẹp lung linh dưới những tàng cây, không lúc nào vắng bóng du khách, đa số là người phương Tây, họ đến tham quan, chụp hình và mua đồ lưu niệm.
Từ bên kia bờ đại dương, nhạc sĩ Song Ngọc cứ thắc mắc cùng những câu hỏi xốn xang nhưng nào có ai trả lời được cho ông:
“Sài Gòn bây giờ buồn không em
Đường Duy Tân còn lá đổ muôn chiều?
Sân Ðại Học em còn nghiêng nghiêng nón
Những buổi tan trường áo dài trắng bay bay“
Mời nghe bài hát “Sài Gòn bây giờ buồn không em?” – NS Song Ngọc – Ca sĩ Thanh Thúy (lời bài hát ở cuối bài viết):
Cũng như ông Phạm Duy và ông Song Ngọc, nhạc sĩ Ngô Thụy Miên cứ đòi trả lại cho người tình con đường Duy Tân cùng với biết bao kỷ niệm đẹp đẽ thuở đầu đời.
“…Trả lại cho em con đường kỷ niệm
Tay nắm trong tay dìu nhau bước say
Trả lại cho em con đường Duy Tân
Những chiều chủ nhật… hẹn hò xôn xao”.
Mời nghe bài hát “Trả lại cho em” – Nhạc Ngô Thụy Miên – Thơ Vũ Quỳnh Anh – Ca sĩ Quỳnh Lan (lời bài hát ở cuối bài viết)
Không biết tại sao mà các ông nhạc sĩ này cứ đòi “trả lại” con đường Duy Tân cho những người quen cũ đã gắn bó với mình cả một quãng đời thơ mộng.
Một Sài Gòn xinh đẹp, phồn hoa, một Sài Gòn dịu dàng như buổi chiều còn vương vương nắng, và… một Sài Gòn lộng lẫy khi phố lên đèn mà ông nhạc sĩ Văn Phụng gọi là “…đèn đêm tung ánh sáng như hào quang”.
Nhưng tiếc thay, con đường Duy Tân bây giờ không còn nữa, hai hàng cây vẫn còn đó, rủ bóng như một nỗi buồn, con đường đã đổi sang một tên khác, không còn tên của nhà vua vì lòng yêu nước mà bị người Pháp đày sang Réunion, một hòn đảo thuộc Pháp tại châu Phi khi tuổi đời nhà vua còn rất trẻ.
Một buổi chiều ngập nắng, tôi ra quán cà phê bên cạnh hồ Con Rùa gặp người bạn cũ, từ xa xa tôi thấy bạn tôi đi dưới bóng mát của con đường… Duy Tân, tôi bồi hồi nhớ lại ngày ông Trịnh Công Sơn mất, những lẵng hoa viếng ông tràn ngập một quãng đường này và tiếng kèn trumpet vọng ra từ con hẻm ngôi nhà ông ở… Ông cũng bước vào “một cõi đi về” rồi sao?
“…Sài Gòn bây giờ buồn không em?
Đường Duy Tân còn lá đổ muôn chiều…?”
Tôi muốn trả lời cho ông Song Ngọc. Ông xa cách muôn trùng nên mới hỏi, còn tôi, tôi đang ở nơi này, nhưng không biết phải trả lời với ông như thế nào đây?
Ngày xưa, những buổi chiều mùa đông quạnh quẽ, tôi thường ra ga xe lửa chờ nghe tiếng còi tàu khô khốc, buồn bã vọng về từ xa trên đường thiên lý. Có những chuyến tàu về muộn màng như chuyến cuối cùng trong chiều ba mươi Tết, trời se lạnh, tàu chạy qua cánh đồng cỏ úa khi nắng chiều vừa tắt:
“Trời lạnh buốt chuyến tàu ba mươi Tết
Mảng nắng chiều sót lại cũng vừa tan
Nghe thoang thoảng mùi khói đồng ai đốt
Đường tàu qua lấm tấm những hoa vàng…”
“Lấm tấm, rời rạc, buồn bã, hiu hắt” như một phận đời. Biết trả lời ông nhạc sĩ thế nào? “…
“Sài Gòn bây giờ buồn không em?
Đường Duy Tân còn lá đổ muôn chiều?…” .
Thưa ông, lá vẫn đổ cả trong buổi sáng khi tôi đi ngang qua đó. Có lẽ từ nỗi buồn này nên ông Phạm Duy mới viết :
“Ngọn đèn hiu hiu nỗi buồn cư xá
Vài giọt mưa sa hôn mềm trên má”.
Đường Duy Tân không còn trên bản đồ thành phố Sài Gòn, nhưng còn mãi trong lòng những người đã sống và từng gắn bó với Sài Gòn.
Một Sài Gòn tình nghĩa, hào hiệp, độ lượng.
Một Sài Gòn mà tôi luôn luôn thương yêu kính ngưỡng như bậc trượng phu.
P.T.C.
(2023)
Nguồn: FB. Nguyễn Phú Yên (VH-Khóa Nguyễn Khuyến, tốt nghiệp 1969)
***
Về tác giả bài viết:
| Phạm Thanh Chương |
 | ||
| Sinh năm 1949 tại Phương Đông, Trà My, Quảng Nam Biên tập viên tuyển tập thơ văn Áo Trắng (1991 – 2005) Hội viên Hội Nhà văn Tp.HCM. Trước 1975 viết cho tạp chí Văn Đã xuất bản: – Quanh tôi hiu hắt cuộc đời (thơ) Hành Động 1971 – Khói chiều (thơ) NXB Trẻ 1994 | ||
***
Lời bài hát:
Sài Gòn bây giờ buồn không em ? – NS Song Ngọc
Sài Gòn bây giờ buồn không em ?
Phương trời này sương tuyết lạnh giăng đầy
Anh một mình ngậm ngùi trong thương nhớ
Thương người em nhỏ mịt mờ chốn quê xưa
Sài Gòn bây giờ buồn không em ?
Ðường DUY TÂN còn lá đổ muôn chiều
Sân Ðại Học em còn nghiêng nghiêng nón
Những buổi tan trường áo dài trắng bay bay
Anh bây giờ tưởng chừng giấc chiêm bao
Thôi không còn bồng bềnh tóc mây cao
Anh bây giờ lạc loài bước tha phương
Bao nhiêu lần lặng thầm khóc Quê Hương
Sài Gòn bây giờ buồn không em ?
Phương trời nầy thương tiếc mặn môi mềm
Anh bây giờ bút đàn xưa đổ gẫy
Chỉ viết nhạc buồn đôi lúc nhớ thương em
***
Lời bài hát (có phần hợp âm):
Trả lại cho em
Sáng tác: nhạc Ngô Thụy Miên, thơ Vũ Quỳnh Anh |
1. Trả lại cho [G] em nụ hôn đầu [Em] đời
Để em ấp [C] ủ cho lòng nhớ [D] thương
Trả lại cho [Em] em một mối tình [Am] đầu
Ngàn năm còn [D7] giữ không bao giờ [G] phai
2. Trả lại cho [G] em con đường kỷ [Em] niệm
Tay nắm trong [C] tay dìu nhau bước [D] say
Trả lại cho [Em] em con đường Duy [Am] Tân
Những chiều chủ [D7] nhật hẹn hò xôn [G] xao
ĐK:
Trả lại cho [G] em những ước mơ [Bm] xưa
Để [C] em xao xuyến tâm [G] hồn
Để [Am] em mơ giấc êm [D] đềm của tuổi ngây [G] thơ [D]
Trả lại cho [Em] em nụ cười năm [Bm] xưa
Để [C] em vui mãi không [G] sầu
Để em [D] vui và em [Bm7] yêu như thuở nào [D7] yêu
3. Trả lại cho [G] em nụ hôn [Em] cuối cùng
Để rồi mai [C] đây đôi mình cách [G] xa
Còn chút hương [Bm] xưa tưởng nhớ đến [C] em
Dù xa ngàn [D7] dặm hồn nào dễ [G] quên
Cựu SV 2 Khóa LƯƠNG VĂN CAN (69-73) & HUỲNH THÚC KHÁNG (70-74) - ĐHSP HUẾ 