Stroke (đột quỵ)

Stroke (đột quỵ) là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng tàn tật nghiêm trọng, lâu dài nơi con người. Sau đây là những điều bạn nên biết.

Triệu Minh

ĐỘT QUỴ

Có nhiều loại khác nhau

Loại phổ biến nhất là ischaemic stroke (đột quỵ do thiếu máu cục bộ), trong đó cục máu đông cắt đứt lưu lượng máu đến một phần não. 85% các ca đột quỵ đều thuộc loại này. Ít phổ biến hơn là hemorrhagic stroke (đột quỵ vì xuất huyết), do chảy máu trong hoặc chung quanh não khi mạch máu bị vỡ hoặc rò rỉ. Loại thứ ba là transient ischaemic attack (TIA), mini-stroke (cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua – đột quỵ nhỏ) khi có sự tắc nghẽn tạm thời và thường giải quyết trong vòng 24 giờ.

Huyết áp cao đồng nghĩa với nguy cơ cao

Yếu tố nguy cơ số một của đột quỵ là tăng huyết áp. Nó có thể làm hư hỏng các mạch máu, khiến chúng cứng hơn, hẹp hơn và gây xơ vữa động mạch (atherosclerosis), sự tích tụ chất béo có thể vỡ ra thành cục máu đông. Tổn thương mạch máu cũng có thể dẫn đến chảy máu não. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm cholesterol cao, tiểu đường, hút thuốc, uống rượu và dư cân.

Một số yếu tố nguy cơ riêng cho phụ nữ

Bị lạc nội mạc tử cung (endometriosis), đang dùng thuốc ngừa thai kết hợp hoặc HRT (Hormone replacement therapy – Liệu pháp thay thế hormone, để làm giảm các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh), hoặc bị tiền sản giật (pre-eclampsia), sẽ khiến phụ nữ có nguy cơ bị stroke cao hơn.

Một số yếu tố nguy cơ đáng ngạc nhiên khác

Mắc chứng đau nửa đầu kèm theo tiền triệu chứng (migraines with aura), từng mắc bệnh COVID-19 trong năm qua, và thậm chí dùng một số loại thuốc thông mũi không kê đơn, cũng có thể làm tăng nhẹ khả năng bị đột quỵ

Đừng bao giờ bỏ qua TIA

Một cơn đột quỵ nhỏ là dấu hiệu cảnh báo bạn có thể bị đột quỵ toàn diện ngay sau đó. Luôn đến bệnh viện nếu bạn thấy tay hoặc mặt bị yếu, chẳng hạn như cười lệch môi hoặc có vấn đề về giọng nói, ngay cả khi tình trạng này biến mất nhanh chóng.

Tốc độ là điều cốt yếu

Trong hầu hết các trường hợp, thuốc làm tan cục máu đông phải được dùng trong vòng 4 tiếng rưỡi sau khi bị đột quỵ. Một phương pháp điều trị mới, thrombectomy (cắt bỏ huyết khối), bao gồm việc lấy cục máu đông ra, có thể được thực hiện trong vòng 6 giờ, nhưng không phải ở đâu cũng có.

Nguồn: Báo Trẻ Magazine, Dallas, Texas – số 1397 ngày 25.4.2024